Toplumsal hayatta bireyler arası farklılıklara dayalı eşitsizlik, yaygın sorunlardan biridir. Bu bağlamda, cinsiyetler arası eşitsizlik sorunu, bireylerin cinsiyete dayalı olarak karşılaştıkları eşit davranmama ve ayrımcılık türlerini içerir.
Tüm insanlara, cinsiyet, etnik köken, dil, din, ırk inanç, siyasi düşünce ve benzeri gerekçelere dayalı hiçbir ayrım yapılmaksızın adil ve eşit davranılması, uluslararası düzeyde kabul gören, ulusal ve uluslararası düzenlemelere konu olan bir ilkedir.
İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 10. maddesinde, "Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep veya benzeri herhangi bir gerekçe ayrımı yapılmaksızın herkes kanun önünde eşittir." şeklinde ifade edilen eşitlik ilkesine uymayı, bu bağlamda ilgili mevzuat ve plan [cinsiyet eşitlik planı (CEP)] çerçevesinde cinsiyete dayalı ayrımcılık yapmama ve eşit davranmayı kabul ve taahhüt eder.
İZÜ Cinsiyet Eşitliği Planı’nın(CEP) Amacı:
İZÜ CEP’nın ana amacı, üniversitenin iş ve işlemlerinde cinsiyet farklılığına dayalı ayrımcılığı önlemek, farklı cinsiyetlere eşit ve hakkaniyetli davranılmasını sağlamaktır. Bu ana amaç doğrultusunda aşağıdaki hedeflere ulaşılması amaçlanır:
1. Çalışanların işe alımı, iş güvencesi ve kariyer gelişimi alanlarında cinsiyete dayalı ayrımcı uygulamaları ortadan kaldırmak ve kadın-erkek eşitliğini geliştirmeye yönelik uygulamalar geliştirmek.
2. Liderlik ve karar alma süreçlerinde kadın-erkek dengesizlikleri giderici ve cinsiyetler arası eşitliği geliştirici önlemler almak.
3. Akademik, idari ve dış kaynaklı personel ile öğrencilere ilişkin karar ve eylemlerde cinsiyete dayalı ayrımcılık, taciz ve şiddetin olmadığı, güvenli ve “iş-yaşam dengesi”ni destekleyici bir “örgüt kültürü ve çalışma ortamı”nı oluşturmak ve sürdürmek.
4. Araştırma ve öğretimin içerik ve süreçlerinde cinsiyet perspektifi ve eşitliğini göz önünde bulundurarak kadın-erkek dengesini geliştirmek.
CEP Süreç Gereklilikleri
Yukarıda belirtilen hedeflere ulaşmaya yönelik Cinsiyet Eşitliği Planı (CEP), aşağıdaki süreçle ilgili temel gereklilikleri karşılayacak şekilde tasarımlanır ve uygulanır:
1. Kamu ve Paydaşlarla Paylaşım: CEP, üst yönetimce onaylanan resmi bir belge olarak düzenlenir, kamuyla ve kuruluş içinde ilgililerle paylaşılır. Plân, cinsiyet eşitliğine ilişkin kuruluşun taahhüdünü, amaçları, amaçlara ulaşmak için gerekli eylem ve ölçütleri içerir.
2. Kaynak Tahsisi: CEP’nın tasarımı, uygulanması ve izlenmesi için gerekli beşeri ve maddi kaynaklar ile zaman tahsisi yapılır, bu kapsamda cinsiyet eşitliğiyle ilgili ihtiyaç duyulan mevki (pozisyon) ve “komisyon”lar oluşturulur.
3. Veri toplama ve izlemeye İlişkin düzenlemeler: CEP, personel kategorilerine göre sınıflandırılmış cinsiyet verilerine dayalı olarak oluşturulur ve planın amaçları, ilerleme durumu ve sonuçları belirlenen düzenleme ve prosedürlere göre izlenerek yıllık olarak raporlanır.
4. Eğitim ve Kapasite Geliştirme Desteği: CEP, eğitim ve kapasite geliştirme faaliyetleri ile desteklenir. Bu kapsamda cinsiyet eşitliği, cinsiyete dayalı ayrımcılık, taciz ve şiddet; cinsiyete ilişkin toplumsal ön/kalıp yargılar, eşitlik/eşit davranma vb. konularda farkındalık ve bilinçlendirmeyi geliştirmeye yönelik eğitim, iletişim vb. organizasyon ve faaliyetleri desteklenir ve gerçekleştirilir.
Yukarıda belirtilen amaç ve hedeflere ulaşma doğrultusunda, süreçle ilgili gereklilikler yanında CEP’nda;
1. İş-hayat dengesi ve örgüt kültürü
2. Yönetimde ve karar verme süreçlerinde cinsiyet dengesi,
3. İşe alma ve kariyer gelişimi ve diğer insan kaynakları yönetimi süreçlerinde cinsiyet eşitliği,
4. Araştırma ve öğretimle cinsiyet boyutunun entegrasyonu,
5. Eşitlik ve insan haklarına aykırı ve cinsiyete dayalı ayrımcılık, taciz vb. ihlallere karşı gerekli önlem ve yaptırımlar,
6. Dijital cinsiyete dayalı ve diğer eşitsizlik/ayrımcılık, taciz ve şiddete ilişkin eğitim ve önlemler gibi konularda gerekli adımların atılması hedeflenir.
Rektör
Prof. Dr. Ahmet Cevat ACAR